Rapport Angstcultuur - wat staat er (niet) in

Rapport Cultuuronderzoek ambtelijke organisatie gemeente Menterwolde

Wat staat er in...

en wat staat er niet in?

Om dat te weten te komen kan het geen kwaad...,
is 't natuurlijk gewoon 't beste...,
't hele rapport van voor naar achter te lezen.

Sommigen vinden het rapport duidelijk, zowel in opzet als de conclusies die er in getrokken worden.

Wie goed leest zou na afloop wel eens met meer vragen kunnen zitten dan tevoren voor mogelijk werd gehouden.
Misschien kan het dus geen kwaad dan het rapport na eerste lezing nog een kritisch een tweede keer te lezen; Er vallen namelijk best een paar kritische kanttekeningen te maken bij het rapport zoals het er ligt.

Dat er sprake is van een angstcultuur...

... dat moge wel duidelijk zijn.

Dat ook onderzoeksbureau GITP tot die conclusie komt is dan ook niet vreemd.

Maar de wijze waarop men zaken quantificeert zijn, vriendelijk gezegd, op z'n minst slordig. De gepresenteerde cijfers worden niet of slecht onderbouwd en uit niet blijkt of men bij de vraagstelling alsook de verwerking van de antwoorden zaken wel voldoende en controleerbaar tegen elkaar heeft afgewogen.

Zo ontstaat er (terecht?) discussie over:

• Hoeveel werknemers werken er eigenlijk bij de Gemeente?
• zijn het er 60 of zijn het er 70
• worden daar ook alle medewerkers in de buitendiensten meegeteld of niet
• hoeveel daarvan werken er nu (nog) op 't gemeentehuis
• hoeveel zijn er nu gedetacheerd bij de toekomstige fusiepartners
• gelden de effecten van de angstcultuur alleen voor hen die daadwerkelijk op het gemeentehuis werken of geldt het evenzeer voor hen die elders in en voor de gemeente werken.
• hoeveel mensen hebben de organisatie verlaten
• zijn ook zij actief bij het onderzoek betrokken?
• Heeft GITP zich bovenstaande voldoende gerealiseerd en meegewogen
• en zo ja waaruit zou dit in het rapport blijken.
• Waarom bevat het rapport geen, laat staan alle, (geannonimiseerde) onderzoeksgegevens; Zelfs niet in de vorm van een losse bijlage.
• zo is het rapport niet controleerbaar
• is het onmogelijk op grond van eigen interpretatie tot dezelfde noch ander conclusie te komen dan de onderzoekers.
• Waarom wordt er zo slordig gerekend met percentages en getallen
• op grond van de getalsmatige gegevens worden een aantal percentages gegeven over het vermeende aantal medewerkers die onder de angstcultuur leden.
• maar daarbij wordt geen onderscheid gemaakt in hen die werkelijk gezegd angst en wantrouwen te hebben ervaren en hen die die zijdelings hebben opgemerkt als iets dat (mogelijk) bij anderen speelde; Noch de mate waarin e.e.a. voor de betrokken medewerkers zou hebben gespeeld.
• ook wordt geen onderscheid gemaakt tussen de oorzaken noch de uitingen van angst, intimidaties en wantrouwen
• evenmin wordt duidelijk in welke personen wanneer en in welke mate verantwoordelijk zouden zijn geweest noch voor het ontstaan noch voor het in stand houden eraan.
• Waarom wordt er niet meer ingegaan op het algemene verschijnsel van z.g. angstculturen
• dat organisaties onder reorganisatiedruk altijd een voedingsbodem vormen voor het ontstaan van angst en wantrouwen
• is e.e.a. niet versterkt door de onbegrepen noodzaak van...
• veranderingen
• scholing
• bijscholing
• bezuinigingen
• inkrimping => mogelijk ontslag of overplaatsing
• is men in de persoonlijke sfeer geraakt door...
• gevoelsmatig gebrek aan waardering
• gebrek aan persoonlijke promotiekansen
• uitblijven van loonsverhogingen (puur op basis van senioriteit en duur v/h dienstverband)
• uitblijven van een vaste aanstelling
• mogelijk ontslag of overplaatsing
• de ook buiten de organisatie merkbare gevolgen van de economische crises
•  wordt er gestookt binnen de organisatie?
• en zo ja, door wie en met welk belang en/of doel? 

Het rapport geeft op al deze vragen/punten geen of onvoldoende antwoord. 

Wat er wel in staat is niet (meer) te controleren, laat staan zorgvuldig te wegen, op basis van de verkregen onderzoeksgegevens.

Wat betreft de getrokken conclusies rijst de vraag of niet alles teveel op één hoop wordt gegooid?

Wat echter als een paal boven water lijkt te staan is dat er bij een te groot deel van de medewerkers sprake is/was van het al dan niet terecht ervaren van een vormen van angstcultuur.

Dat gegeven alleen al is reden genoeg om in te grijpen in de organisatie en de wijze van leidinggeven waar wenselijk en mogelijk aan te passen.

Maar zolang een organisatie gedwongen is te reorganiseren is het een illusie te veronderstellen dat een dergelijke organisatie niet meer dan gemiddeld het slachtoffer zal worden van de gevolgen van verschijnselen die tezamen aanleiding geven voor 't ontstaan en in stand hoeden van wat we voor 't gemak maar een angstcultuur zullen noemen.